Desatorador, prestatie-interventie, 1990-2005-2020.
Emilio Santisteban
Duur performance artiest
Foto © Carola Requena 1990
Foto © Sergio Urday 2005
Foto © Sergio Urday 2020
Begonnen in 1990 en afgesloten in 2020, bestond Desatorador uit drie activiteiten, gescheiden door twee perioden van inactiviteit van vijftien jaar. De performativiteit ervan wordt gevonden in een minimaal ritueel dat in het openbaar het gevoel van een huishoudelijke hygiëneroutine vestigt om een soort ethische reinheid op te roepen in de banden tussen het maatschappelijk middenveld en de staat.
Tijdens de activiteiten, die drie volle dagen duren, liep ik door de grote metropool Lima met een sanitaire ontlader die het tusseninstrument vormt van het performatieve dat de voorstelling uitdrukt, ermee doorgaand om mijn borst te zuigen (het burgerschap), de vaderlijk huis (in 2020) en de gevels van representatieve gebouwen van staatsmachten, controle-entiteiten en sectorale uitvoerders, financiële, industriële, commerciële, dienstverlenende, media- en culturele bedrijven, handelsverenigingen, politieke en niet-gouvernementele organisaties, kerken, instituten van hoger onderwijs en universiteiten, evenals wetshandhavingsinstanties.
De inspanning om hele dagen lang te lopen, de onrust op de eigen borst en de permanente herhaling van de actie wijzen op de verantwoordelijkheid die elke generatie gewone burgers heeft in de politieke en burgerlijke cultuur van het land, van hun eigen huis tot de meest hoge machtssferen.
Een kenmerk van communitas, hoewel bleek, kan zich voordoen in gevoelens van medeplichtigheid die kunnen ontstaan onder voorbijgangers, vóór de welsprekendheid van het uitvoeren van een sociale, culturele en politieke vrijlating. Er is ook het risico van ongelukkige symbolisering, van onbegrip van burgers door anderen de schuld te geven - noem het onderontwikkeling, ongelijkheid, onbekwaamheid, moeilijkheid, corruptie, enz. - waarvan de verstoring wordt samengespannen in de activiteit. In de spanning tussen de twee, communitas en culpabilización, is er de strijd tussen prestatie en ongeluk bij elke stap, tussen seizoen en seizoen van het destructieve gedrag. En daar wordt het drama gevonden.
Aan de andere kant lossen perioden van inactiviteit op in een bepaalde historische traagheid van de burger, wat van elke activiteit een intergenerationele hernieuwde poging maakt om, door een spreuk, het falen van onze politieke samenleving te ondermijnen.